Nowelizacja kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej i badania trzeźwości pracowników 

Czas pandemii spowodował, że praca zdalna stała się często jedyną wskazaną formą świadczenia pracy. Tak było w okresie lockdownu, ale życie pokazało, że taki model pracy może być efektywny i dogodny zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika i w pewnym stopniu pozostanie już z nami na stałe. Jednakże rodzi on dla obu stron stosunku pracy nowe wyzwania. Jednym z nich jest takie, że w modelu pracy zdalnej dużo łatwo ukryć niewłaściwe zachowanie pracownika i jego, nazwijmy to delikatnie, niedyspozycyjność wynikającą z dnia wczorajszego (lub nawet i dzisiejszego). 

Od maja obecnego roku, trwają prace nad dwoma projektami nowelizacji przepisów prawa pracy: 

• projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, którego celem jest kodeksowa regulacja pracy zdalnej,
• projektem zmieniającym Kodeks pracy oraz ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi- którego celem jest uregulowanie kwestii badania trzeźwości pracowników przez pracodawców. 

Praca zdalna 

Obok obowiązującej już regulacji dotyczącej telepracy zostanie wprowadzona kolejna nowelizacja przepisów, dotycząca pracy zdalnej. Praca zdalna ma się objawiać: 

• pełną dobrowolnością możliwości jej wykonywania – za zgodą zarówno pracownika jak i pracodawcy –  „na stałe” lub 
• na polecenie pracodawcy w czasie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu (znane z obecnych regulacji przeciwdziałania COVID-19) 
• na podziale uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów BHP pomiędzy pracownika, a pracodawcę. 

Badanie trzeźwości pracowników 

Obecna regulacja, nie pozwala pracodawcy na badanie trzeźwości podległych sobie pracowników. W obecnym stanie prawnym pracodawca może wezwać uprawnione organy, jak np. policję, w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik znajduje się pod wpływem alkoholu. Dotychczasowe przepisy będą nowelizowane w ten sposób, że po spełnieniu następujących wymagań: 

• pracodawca będzie uprawniony do kontroli trzeźwości wszystkich zatrudnionych osób, w tym wykonujących pracę na innej podstawie, niż umowa o pracę, 
• kontrola pracodawcy nie będzie sprowadzać się do testowaniu obecności alkoholu w organizmie, ale także innych środków działających podobnie do alkoholu, 
• wprowadzenie możliwości kontroli trzeźwości pracownika wykonującego pracę w formie pracy zdalnej,
• przyjęcie, że okres niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który – w przypadku uzyskania wyniku badania stwierdzającego brak alkoholu w organizmie pracownika – pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Tak, dobrze zrozumieliście – projektowana zmiana przyjmuje okres nieobecności w pracy pracownika w formie usprawiedliwionej nieobecności – zarówno po spożyciu alkoholu (lub środków działających do niego podobnie), jak i przy wykazaniu, że pracownik jest trzeźwy.  

Czy to kontynuacja trendu rynku pracownika, do tego również już teraz pijanego? 

Nowe przepisy są odpowiedzią na rzeczywistość, która, jak to często bywa, wyprzedza stan prawny. Skoro model pracy zdalnej z nami już zostanie, niezależnie od pandemii, to wskazane jest nadanie pracodawcy takich uprawnień względem pracownika, aby móc kontrolować efektywność pracy.