Fundacja rodzinna, czyli powrót do Starożytnego Rzymu

Poczuj się staropolskim magnatem

Śmierć dla osób bliskich jest trudnym doświadczeniem. Jeśli spadkodawca był przedsiębiorcą, a spadkobierców jest wielu, dodatkowo pojawia się również problem z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Z pomocą przychodzi wtedy rozwiązanie: fundacja rodzinna.

Chodzi tutaj zarówno o przedsiębiorstwo osoby fizycznej jak i udziały w spółkach. Wiele było już biznesów, które padły wskutek zawirowań związanych z dziedziczeniem.

Problem ten znany był już w starożytności. Dlatego rzymscy juryści wypracowali instytucję fideikomisu. Pod tym enigmatycznym pojęciem kryło się rozwiązanie pozwalające testatorowi (czyli osobie piszącej testament) ustanowić powiernika. Spadkobiercy zamiast dzielić się majątkiem, byli zobowiązani do oddania całości pod pieczę jednej, konkretnie oznaczonej osoby.

Rozwiązanie to chętnie wykorzystywali europejskie, w tym także polskie rody magnackie, które nie chciały, by rodzinna fortuna uległa rozproszeniu. W ten sposób funkcjonowała m. in. Ordynacja Zamojskich czy Radziwiłłów. Pieczę nad nimi sprawował ordynat, czyli zazwyczaj najstarszy syn. Musiał on utrzymywać w razie potrzeby członków swojej rodziny
i oczywiście nie mógł uszczuplać majątku.

Jak zostać fundatorem ?

Zgodnie z opublikowanym projektem ustawy O fundacjach rodzinnych w celu ochrony majątku rodzinnego, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na ich rzecz beneficjentów dobrym rozwiązaniem będzie fundacja rodzinna. Fundator określi w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej. Ustawodawca zakłada także, że mienie fundacji wynosić powinno co najmniej 100.000 zł.

Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych (a pełnoletnia, wobec której nie orzeczono ubezwłasnowolnienia). Nie trzeba być przedsiębiorcą ani wspólnikiem spółki. Nie trzeba także legitymować się tytułem szlacheckim 😉

Fundacja rodzinna- do jej powstania wymagane będą:

1. złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie (jedno
   i drugie w formie aktu notarialnego)
2. ustalenie statutu;
3. sporządzenie spisu majątku fundacji;
4. ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę (obligatoryjnie zarząd i zgromadzenie beneficjentów) albo statut;
5. wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od wpisania do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie;
6. wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych

Kto może zostać beneficjentem?

Beneficjentem może być osoba fizyczna (niekoniecznie członek rodziny) lub organizacja prowadząca działalność pożytku publicznego.

W statucie fundacji można przewidzieć, że majątek fundacji będzie wykorzystywany m.in. na:

1. koszty utrzymania, kształcenia lub leczenia beneficjentów;
2. cele statutowe organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego.

W praktyce fundacja rodzinna stanie się formalnie właścicielem zgormadzonego do tej pory majątku fundatora (nieruchomości, przedsiębiorstwa, udziałów lub akcji w spółce, itp.), a osoby wskazane przez fundatora jej beneficjentami.

Fundacja rodzinna- podsumowanie

Jeśli więc chcesz, by Twój biznes działał bez przeszkód po Twoim odejściu i umacniał więzi rodzinne zamiast je osłabiać, rozważ powołanie fundacji rodzinnej. Oczywiście, gdy przepisy ustawy o fundacjach rodzinnych wejdą w życie, bo w tej chwili mówimy jedynie o bardzo ciekawym, długo oczekiwanym projekcie.