Dnia 28 czerwca 2022 r. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ustawy przewiduje m.in.:
Przepisy o ukrytej dywidendzie wprowadził Polski Ład, ale obowiązywać miały dopiero od 1 stycznia 2023 roku. Z ww. projektu ustawy wynika jednak, że kontrowersyjne przepisy zostaną usunięte z ustawy o CIT. I to zanim zagoszczą na dobre w porządku prawnym.
Zawarte w ustawie z 29 października 2021 r. regulacje dotyczące tzw. „ukrytej dywidendy” miały przeciwdziałać sytuacji, w której dystrybucja zysku do wspólników dokonywana jest w sposób powodujący zmniejszenie dochodu podatnika poprzez zaliczenie określonej płatności do kosztów uzyskania przychodu, która jednak formalnie nie jest dywidendą.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 15b CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów poniesionych przez podatnika będącego spółką w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany z tą spółką lub ze wspólnikiem tej spółki, jeżeli poniesienie tego kosztu stanowi ukrytą dywidendę.
Ww. koszty miały stanowić ukrytą dywidendę, jeżeli:
1) wysokość tych kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku, lub
2) racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty
w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany z podatnikiem, lub
3) koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika (art. 16 ust. 1d CIT).
Koszty wymienione w pkt 2 i 3 nie miałyby zastosowania, gdy suma poniesionych w roku podatkowym przez podatnika kosztów stanowiących ukrytą dywidendę, byłaby niższa niż kwota zysku brutto w rozumieniu przepisów o rachunkowości, uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym podatnika. (art. 16 ust. 1e CIT).
O szczegółach pisaliśmy tutaj >>> Polski Ład – ukryta dywidenda.
Przepisy te wywołały nie lada zamieszanie. Gros przedsiębiorców, ekspertów i organizacji branżowych zgłaszało do Ministerstwa Finansów swoje uwagi i wątpliwości. Według nich koncepcja ukrytej dywidendy zakładała wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków oczywistych i racjonalnych. Za przykład może tu posłużyć sytuacja, w której spółka córka wynajmowałaby od spółki matki lokal będący jej siedzibą. Na gruncie przepisów o ukrytej dywidendzie nie mogłaby co do zasady odliczyć takiego wydatku, jeśli spółka matka była właścicielem nieruchomości przed utworzeniem spółki córki.
Ministerstwo tłumaczy:
,,przyjęte ustawą z 29 października 2021 r. brzmienie przepisu prowadziło jednak do istotnych wątpliwości interpretacyjnych w zakresie wzajemnych zależności pomiędzy przepisami o ukrytej dywidendzie i przepisami o cenach transferowych. Jednocześnie, postulaty zgłoszone przez organizacje branżowe wskazywały na konieczność ograniczenia przepisów anty-abuzywnych, które mogą dotyczyć podobnych kategorii płatności (tych samych kategorii płatności mogłyby dotyczyć m.in. przepisy o ukrytej dywidendzie, o podatku od przerzuconych dochodów i podatku minimalnym). Ponadto, z uwagi na szeroki charakter przesłanek prowadzących do uznania kosztów za ukrytą dywidendę, możliwe byłyby sytuacje, w których zakresem przepisu objęte byłyby określone transakcje uzasadnione gospodarczo, których głównym celem nie jest de facto transfer nadwyżek finansowych do podmiotów powiązanych”.
W związku z przedstawianymi wątpliwościami Ministerstwo Finansów uznało za zasadne uchylenie wskazanych przepisów dotyczących ukrytej dywidendy.
Projekt nowelizacji wraz z większością przepisów (także tych uchylających ukrytą dywidendę) ma wejść w życie od 1 stycznia 2023 r.