Podział spółki

Czym jest podział spółki?

Podzielić mogą się tylko i wyłącznie spółki kapitałowe, czyli spółka z o.o., prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna.

Dokonać podziału można na kilka sposobów:

• przejęcie innej spółki, poprzez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki już istniejące;
• zawiązanie nowych spółek i przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na nowo zawiązane spółki;
• przejęcie i zawiązanie nowej spółki, czyli przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na już istniejącą spółkę i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki;
• wydzielenie, poprzez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na już istniejącą spółkę albo spółkę nowo zawiązaną.

Wraz z podziałem następuje rozdzielenie kapitałów, majątków i struktury organizacyjnej spółki i przejście ich na inną spółkę lub spółki. Wszystkie prawa i obowiązki, w tym koncesje i zezwolenia, przechodzą na spółki przejmujące lub nowo zawiązane. W przypadku podziału całego majątku spółki dzielonej, zostaje rozwiązana bez przeprowadzania likwidacji. Wspólnicy spółki dzielonej stają się wspólnikami nowych spółek lub spółek przejmujących majątek spółki dzielonej.

Podział spółki – procedura

Procedura podziału spółek wymaga następujących czynności:

• sporządzenia planu podziału spółki wraz z załącznikami;
• sporządzenia sprawozdania zarządu uzasadniającego podział;
• zgłoszenie planu podziału do sądu;
• sporządzenia wniosku o zbadanie planu podziału przez biegłego rewidenta;
• powzięcia uchwały o podziale spółki;
• sporządzenia lub zmiany umowy (statutu) spółki;
• dokonania w rejestrze przedsiębiorców rejestracji podziału.

Plan podziału

Plan podziału powinien zostać sporządzony na piśmie, następnie zgłoszony do sądu rejestrowego oraz ogłoszony.

Jego obowiązkowymi załącznikami są:

• projekty uchwał o podziale,
• projekt umowy (statutu) spółki lub jego zmiany,
• ustalenie wartości majątku spółki dzielonej oraz informacje o jej stanie księgowym.

Ponadto zarządy spółki dzielonej i każdej spółki przejmującej sporządzają pisemne sprawozdanie uzasadniające podział i jego podstawy prawne i ekonomiczne. Zwłaszcza stosunek wymiany udziałów lub akcji.

Jeżeli wszyscy wspólnicy każdej ze spółek uczestniczących w podziale wyrazili zgodę, nie jest wymagane:
– sporządzenie oświadczenia o stanie księgowym
– badanie planu podziału przez biegłego rewidenta.

W takim przypadku przeprowadzana jest procedura uproszczona.

Uchwała o podziale spółki

Zarządy spółek uczestniczących w podziale muszą zawiadomić dwukrotnie o planowanym podziale wszystkich swoich wspólników i to w odpowiednim odstępie czasu. Następnym krokiem jest podjęcie uchwały wspólników o podziale.

Uchwałę tą powinien zaprotokołować notariusz.

W zależności od rodzaju podziału, niezbędna będzie również: sporządzenie umowy spółki nowo zawiązanej albo zmiana umowy spółki.

W przypadku podziału przez przejęcie podział może być przeprowadzony bez powzięcia przez zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spółki dzielonej uchwały, jeżeli spółki przejmujące posiadają wszystkie udziały albo akcje spółki dzielonej.

Dzień podziału

Dniem podziału jest dzień wykreślenia dzielonej spółki z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego albo
w przypadku podziału przez wydzielenie dzień wpisania nowo zawiązanej spółki do KRS lub dzień wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki istniejącej, na którą przenoszona jest część majątku spółki dzielonej.

Podział spółki przez wydzielenie – najkorzystniejszy?

Przy pozostałych sposobach podziału spółki, przewidzianych przez przepisy kodeksu spółek handlowych,
tzw. „spółka-matka” ulega podziałowi w momencie wykreślenia jej z Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Natomiast podział przez wydzielenie nie wiąże się z rozwiązaniem spółki dzielonej.

W konsekwencji, w spółce dzielonej obniżany jest kapitał zakładowy wraz z jego jednoczesnym podwyższeniem w spółce, do której wnosimy część majątku. Wyjątkiem jest sytuacja, w której majątek jest przenoszony do spółki nowo zawiązanej.

Podział przez wydzielenie może być najkorzystniejszą opcją dla przedsiębiorcy, ponieważ spółka dzielona zachowuje swój byt prawny.

Przeniesienie części majątku na inną spółkę usprawnia zarządzanie w ten sposób, że powstają wówczas dwa mniejsze przedsiębiorstwa. Z podziału przez wydzielenie mogą skorzystać też przedsiębiorcy, którzy chcą rozdzielić działalność ryzykowną, mogącą wiązać się z dużymi kosztami, od tej bardziej stabilnej.

Ważne przy rozważaniu podziału jest określenie, czy spółka dzielona przenosi do spółki przejmującej zorganizowaną część przedsiębiorstwa, czy poszczególne składniki majątku. Ma to kluczowe znaczenie dla kwestii podatkowych. Kiedy przejmowany przez nową zawiązaną spółkę majątek nie ma postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wówczas dla spółki dzielonej powstaje przychód, a co za tym idzie obowiązek podatkowy.

Dlatego tak ważne jest zidentyfikowanie, czy przenoszony do spółki przejmującej majątek ma postać zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czy są to poszczególne składniki majątku. W pierwszym przypadku przychód nie powstaje i tym samym nie powstaje obowiązek rozpoznania przychodu podatkowego na gruncie ustawy
o CIT.

Przy przenoszeniu na spółkę przejmującą czy nowo zawiązaną majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie powstanie też obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (VAT).

Przy podziale przedsiębiorca musi również pamiętać, że za zobowiązania przypisane w planie podziału spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej spółka dzielona oraz pozostałe spółki, na które został przeniesiony majątek spółki dzielonej, odpowiadają solidarnie przez 3 lata od dnia ogłoszenia o podziale. Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wartości aktywów netto przyznanych każdej spółce w planie podziału.

To nie wszystkie pułapki, jakie mogą na nas czyhać w procedurze podziału. Dobrze przeprowadzony podział ma
z pewnością wiele zalet, ale warto zwrócić się o pomoc do specjalistów, którzy zwrócą uwagę na wszystkie ważne aspekty.